Voor vaders met ADD of ADHD
Laat ik beginnen met het feit dat je geen ADD of ADHD hoeft te hebben om soms knettergek te kunnen worden van het leven met een baby, dreumes, peuter, kleuter, puber of kind/kinderen in welke leeftijdscategorie dan ook. Nu is het zo dat een AD(H)D-brein anders omgaat met deze externe prikkels. Vaak wordt er minder weg gefilterd waardoor onderwerpen als overprikkeling, onbegrip en woede regelmatig een onderwerp zijn in een gezin met een vader met ADD of ADHD.
Mag ik me even voorstellen?
Mijn naam is Kay en ik ben een trotse vader met AD(H)D! Even voor mijn 30ste kreeg ik de diagnose ADD waar ikzelf met potlood een H tussen heb gezet omdat ik een enthousiasteling ben die niet graag stilzit. Ik ben bekend met de pieken én bekend met de soms behoorlijk diepen dalen die vaak hand in hand gaan met ADD & ADHD.
Naast dat ik vader ben met ADD ben ik gecertificeerd ADHD-coach en heb ik mijn passie gevonden in het onderzoeken en ontdekken van alle voordelen en mogelijkheden die ook bij ons drukke brein horen. Vaak liggen deze als het best bewaarde geheim verstopt onder een dikke laag van vooroordelen, overtuigingen en stigma’s.
Ik zou mezelf én jou voor de gek houden als ik de uitdagingen én de valkuilen die bij AD(H)D horen niet zou erkennen, want die zijn er wel degelijk en in het vaderschap al helemaal. Wat alles bepaald is… hoe ga je ermee om?
Elke dag maak ik fouten
In dit artikel zal ik je een kijkje geven in de keuken van deze vader én coach met AD(H)D. Een keuken waar Rob Geus misschien een mager zesje voor zou geven en op sommige dagen een dikke onvoldoende.
Ik maak elke dag fouten en ik probeer er elke dag weer mijn les uit te halen… En ik heb zo’n vermoeden dat dit een leven lang zo zal gaan. Ik hoop dat ik met de lessen die ik op mijn pad tegen ben gekomen en met de kennis die ik heb over het brein en over AD(H)D een steentje kan bijdragen aan meer rust in jouw hoofd en meer balans in jouw gezin.
Elk gezin & ieder AD(H)D brein is anders
Zoals de titel al zegt is ieder persoon én elk gezin uniek, met of zonder AD(H)D. Kant en klare tips heb ik dus niet, maar misschien kan jij je herkennen in voorbeelden uit dit artikel en kun je deze vertalen naar jouw eigen situatie.
De ‘problemen’ en uitdagingen uiten zich meestal in het gezin omdat dit de plek is waar we écht ons zelf durven te zijn. Het lijkt dus vaak alsof hier de oorzaak ligt, terwijl jouw buffer mogelijkerwijs op andere plekken in de min is komen te staan. Het gaat hier niet specifiek over het vaderschap, maar vooral over dingen die je kunt onderzoeken en proberen zodat je als vader in je kracht kunt staan.
Er komt van alles langs in dit artikel. Of je nou een jonge vader bent met kleine kinderen of een vader waarvan de kinderen al volwassen zijn… het maakt allemaal niet uit! Hoe ga jij om met jouw drukke hoofd? Waar is er winst te behalen zodat jij hier als vader de vruchten van kunt plukken?
AD(H)D hoeft niet opgelost te worden
In coaching gesprekken hoor ik regelmatig dat mensen hun ADD of ADHD opgelost willen hebben. De oplossing zit voor een groot deel in het accepteren dat dingen voor jou soms nét even anders werken. Wanneer je hier je eerste stappen in hebt gezet en daar de resultaten van merkt, dan wordt het alsmaar leuker om hier verder mee te gaan. Steeds een stapje dichter bij jezelf! Heerlijk toch!
Acceptatie voor medicatie
Een uur nadat ik de diagnose ADD had stond ik aan de balie bij de apotheek om mijn eerste lading Ritalin op te halen. ‘’Ik heb een probleem en dit pilletje gaat dat oplossen’’ Zo voelde het ongeveer voor mij.
Nu is het zeker niet aan mij om advies te geven over medicatie en of je deze wel of niet zou moeten gebruiken. Wel vind ik dat de volgorde anders zou mogen zijn en dat eerst andere opties en mogelijkheden onderzocht moeten worden voor dat er medicatie voorgeschreven wordt. De dingen gaan meestal wel, alleen nét even anders. En met anders is helemaal niks mis.
AD(H)D jouw besturingssysteem
De reden waarom het accepteren van jouw AD(H)D zo belangrijk is is dat het als het ware jouw besturingssysteem is en dat alle weerstand hier tegen bakken met energie kost. Energie die je misschien nét te kort komt in een drukke of hectische situatie in het gezin.
‘’Ik wil niet zo snel afgeleid zijn, ik wil niet zo snel overprikkeld zijn, ik wil niet zo snel mijn interesse verliezen’’ of waar de weerstand ook op mag zitten!
Als iets niet lukt, of niet zo gaat als gewild, dan gaan we vaak nog harder ons best doen, terwijl dat juist het moment is om eens iets heel anders te proberen. Het volgende zinnetje vind ik persoonlijk een hele krachtige reminder!
‘’Als je doet wat je altijd deed zal je krijgen wat je altijd kreeg’’
Je hoofd stoten is onderdeel van het acceptatieproces. Je bent al een heel eind als je voor jezelf helder hebt; … ben ik goed in … kost mij wat meer energie … doe ik om op te laden en … moet ik niet eens willen want dit zorgt onnodig voor onrust of stress. Het hoofdingrediënt voor meer rust in je hoofd is weten wat er voor jou op die puntjes staat. En meer rust is denk ik wat wij vaders allemaal wel willen!
ADD & ADHD klachten of kwaliteiten?
AD(H)D is eigenlijk niet meer dan bepaalde karakter kenmerken. Deze kenmerken zijn eigenlijk gewoon kwaliteiten. De moderne wereld met zijn eindeloze toevoer aan prikkels zorgt er vaak voor dat deze kenmerken zorgen voor klachten. Het is maar nét hoe je de kenmerken van ADD & ADHD benaderd:
– Heb jij een concentratieprobleem en ben je snel afgeleid?
– Of ben je nieuwsgierig en oplettend naar je binnen- en buitenwereld?
– Ben jij impulsief en heb je gebrek aan controle?
– Of ben jij enthousiast en schiet je snel in de actie?
– Ben jij hyperactief en kun je niet stilzitten?
– Of ben je energiek en beweeg je graag?
– Heb jij last van stemmingswisselingen?
– Of ben je gevoelig en pik je snel dingen op uit je omgeving?
En natuurlijk zijn er momenten en situaties waarin het lastig is om de positieve kanten van AD(H)D te zien. Het punt dat ik wil maken is; Hoe kijk jij naar jouw AD(H)D? Hier is vaak al veel winst te behalen. En deze winst zorgt ervoor dat er meer ruimte komt in je volle hoofd.
Opdracht: Wat zijn de voordelen van jouw AD(H)D in het gezinsleven of in het vaderschap? Schrijf ze eens voor jezelf op! Je bent je hier meestal niet eens van bewust, maar ze zijn er wel degelijk.
Een eigen voorbeeld is het slaapritueel met mijn dochtertje; Ik vind structuur in bepaalde dingen erg prettig en doe die dan altijd op dezelfde manier. Mijn dochtertje vindt dit ook erg fijn en valt bij mij altijd binnen 5 minuten in slaap.
Van H-H-H naar W-W-W
Van hoe het hoort naar wat werkt wel! Ik zei het net ook al, als iets niet lukt of veel energie kost, dan gaan we meestal nog harder ons best doen en dat nog harder ons best doen dát kost uiteindelijk nog meer energie. Doe de dingen die voor stress of voor onrust zorgen eens op een totaal andere manier. Dit hoeven geen vader-gerelateerde dingen te zijn. Experimenteer erop los!
Op het begin voelt het experimenteren misschien wat onwennig, maar zodra jij je jouw Wat Werkt Wel gevonden hebt dan zal je merken dat dingen opeens veel minder energie kosten, en misschien laad je er zelfs van op! Dit kan echt van alles zijn! Onderzoek eens… waar ligt jouw energielek? Wat slurpt jou in no-time leeg? Onderzoek eens wat je anders zou kunnen doen? Wat zijn de alternatieven?
Ik hak mijn hout én mijn taken in kleine stukken
Een verslag typen bijv. of andere taken waar ik langere tijd mijn concentratie voor nodig heb kosten mij veel energie… ALS… ik ze doe op de Hoe Het Hoort manier. De manier zoals de meeste mensen het doen. Maar hey! Bij mij werkt het gewoon nét even een beetje anders, en dat is prima!
Voorbeeld! Hier thuis brand in de koude maanden onze houtkachel van vroeg in de ochtend tot laat in de avond. Ik heb altijd een voorraad stammen liggen die nog gekloofd moeten worden. Als ik bijvoorbeeld lang achter mijn laptop moet zitten, dan leg ik buiten alvast mijn kloofbijl en een stapel blokkenhout klaar.
Ik zet dan een timer op bijv. 20 minuten en begin dan aan datgene dat gedaan moet worden. Als de 20 minuten voorbij zijn loop ik naar de achterdeur en stap ik in mijn leren instap klompen, je weet wel, die lelijke dingen die opa’s en boeren vaak dragen. Stel je voor ik had deze instappers niet dan zou het aantrekken en het strikken van mijn schoenen misschien nét een te hoge barrière zijn om in actie te komen waardoor ik het uitstel en uiteindelijk niet doe.
Klinkt dat herkenbaar dat de kleinste dingen je soms al kunnen tegenhouden om in actie te komen? Ik hak dus niet alleen mijn hout in kleine behapbare stukken, maar ook mijn taken maak ik zo klein mogelijk.
Zo heb ik meerdere varianten. Ik ben een fanatiek bokser en doe in plaats van houtkloven ook regelmatig rondes schaduwboksen, of doe ik push-ups, sit-ups of wat dan ook. In die paar minuten rust maak ik contact met mijn lichaam en reset ik mijn drukke brein weer die dan klaar is voor de volgende 20 min!
Zou hier een camera hangen dan zoude ‘normale’ mensen hoogstwaarschijnlijk denken wat doet hij allemaal met zijn bijl en zijn boks-oefeningen, moet hij niet gewoon zitten en werken? Voor mij werkt dit! Aan het einde van de dag heb ik én mijn taak af én heb ik bewogen én heb ik nog energie over voor mijn gezin! Dit is toch gewoon een dikke win win win!
Wat werkt wel voor jou?
Hierboven beschrijf ik één van mijn WWW-strategieën die is afgestemd op mijn situatie. Maar wat is die van jou? Schrijf eens op welke dingen energie kosten of keer op keer voor stress zorgen? Dit kunnen kleine dagelijkse dingen zijn waarbij je je niet eens meer iets afvraagt omdat je denkt dat ze nu eenmaal zo horen te gaan. Onderzoek de alternatieve eens en merk op wat daar het resultaat van is. Als je iets anders doet, krijg je een andere uitkomst. Probeer het eens!
Geef op tijd je grens aan
Op tijd mijn grenzen aangeven is misschien wel mijn grootste uitdaging. Ik ben een enthousiasteling en ik vind veel dingen leuk en interessant waardoor ik nog wel eens te veel hooi op mijn vork neem. Dan ben ik op andere plekken de leuke energieke man en thuis wordt de rekening betaald. Mijn vriendin en mijn dochtertje zijn hier dan uiteindelijk de dupe van en ikzelf natuurlijk ook.
Nee zeggen tegen andere is Ja zeggen tegen jezelf! Zeg eens wat vaker Ja tegen jezelf! Dat voelt me een potje goed kan ik je zeggen!
Herken jij de signalen die aangeven dat het tijd is om Ja tegen jezelf te zeggen? Deze signalen worden vaak onbewust met alle gemak genegeerd. Wanneer je de taal van je lichaam weer leert begrijpen dan kun je al heel vroeg bijsturen waardoor je minder uitschieters gaat krijgen en er dus meer balans ontstaat in jouw hoofd én in je gezin.
Praat met elkaar
Het is superbelangrijk dat je met je partner in gesprek blijft. Spreek de dingen waar je moeite mee hebt op tijd uit zodat ze niet gaan groeien in je hoofd en er dus ook niet over hoeft te gaan malen. Want jouw hoofd heeft het waarschijnlijk al druk genoeg. Maar spreek ook zeker eens wat vaker uit wat je allemaal waardeert aan de ander. Merk ook eens de dingen op die eigenlijk wel lekker lopen, want die zijn er vaak onbewust in overvloed.
Je niet gezien of gehoord voelen is iets wat veel AD(H)D’ers erg bekend in de oren klinkt. Ook de partner herkent zich hier meestal in, want zij doet vaak ontzettend hard haar best om jou te begrijpen en tegenmoet te komen waar dat ze dit kan. Door de drukte in ons hoofd kan dat volledig aan ons ontgaan, waardoor de ander zich ook niet gezien of gehoord voelt. Dan kan er een soort van strijd ontstaan die alleen maar verliezers kent. Praat met elkaar! En doe dit op een rustig moment. Je zult merken dat het uitspreken vaak al genoeg is.
Nivea… hét wondermiddel in relaties
Als ik Nivea zeg, dan denk je waarschijnlijk aan zo’n blauwe pot créme… niet? De letters op die blauwe pot voorkomen ruzies en frustraties en zorgen zelfs voor rust in je hoofd. NIVEA… Niet-Invullen-Voor-Een-Ander!
Probeer je er eens bewust van te worden hoe vaak je zelf een betekenis aan iets geeft terwijl je dit niet feitelijk hebt waargenomen. Bijvoorbeeld, jouw vriendin/vrouw of wie dan ook zegt iets, en vervolgens ga je zelf invullen hoe diegene dat bedoeld heeft. Herkenbaar? Voor mij in ieder geval wel.
Hoe je het gaat invullen is afhankelijk van verschillende factoren. Hoe wordt informatie in jouw hoofd gefilterd? Wat zijn voor jou belangrijke waarden? Welke overtuigen zijn als het ware het kompas van jouw gedrag en manier van denken geworden? En laten we de stemming die je op dat moment hebt zeker niet vergeten.
Als iemand iets zegt en de story-teller in jouw hoofd gaat daar zijn eigen betekenis aan geven, zie dan die pot Nivea voor je en denk nog eens terug aan deze blog. Niet-Invullen-Voor-Een-Ander!
Hoe gebruik ik Nivea?
Wat moet je doen als je merkt dat je snelle brein vooruit loopt op de feiten? Stel een vraag!
Bijvoorbeeld; ‘Dat wat je net zei… hoe bedoelde je dat?’ Of ‘Heb ik goed begrepen dat je puntje puntje bedoeld?’ Meestal is er helemaal niks aan de hand en mocht dat wel zo zijn, dan kunnen jullie het op dat moment tegen elkaar uitspreken. Je hoofd hoeft hier dan niks meer mee te doen en zo komt er ruimte voor andere dingen… leuke dingen! En ik denk dat we dit allemaal wel meer willen ervaren.
Deze blog hak ik ook in stukken
Ik merk dat ik hier eindeloos over kan doortypen en heb besloten om voor nu te stoppen. Er komt dus nog een vervolg en waarschijnlijk nog één en nog één, want over het vaderschap én over AD(H)D raak ik nooit uitgeleerd en uitgepraat.
Mocht je vragen hebben of eens kennis willen maken, bel dan gerust of stuur een WhatsAppje!
